Określanie zawartości cukru w moszczu

Ta pomoc jest przeznaczona dla wszystkich, którzy potrzebują przeliczać zawartość cukru w roztworze na inne skale ilości cukru (słodkości). Ponieważ każda skala wywodzi się z innej zasady określania zawartości cukru, otrzymane wyniki nie są i nie mogą by absolutnie dokładne. Są jednak wystarczające do celów praktycznych.

Zadanie

Wartość  
Procent niecukrów %
Względna gęstość roztworu

Wyniki

Skala Brixa   °Bx
Normalizovany moszczomierz   °NM
Moszczomierz Oechslego   °Oe
Klosterneuburski moszczomierz   °KMW
Skala Baumé ()   °Bé
Skala Ballinga   °Bg
Skala Plató   °P
Gęstość badanego roztworu   g/cm3

Do pomiaru zawartości cukru w winogronach jest przeznaczony RWN10-ATC, który zawiera skale Czechosłowackiego mormalizowanego moszczomierza (°ČNM, °NM), Klosterneuburskiego moszczomierza (°KMW, °Kl, Babo), moszczomierza Oechslego (°Oe) oraz uniwersalną skalę Brixa (°Bx). Oprócz nich zawiera również skalę do szacowania naturalnej objętościowej mocy alkoholu %VOL na podstawie pomierzonej ilości cukru przez Czechosłowacki normalizowany moszczomierz (patrz załącznik do ustawy nr 321/2004 Dz. U. RCz).


Tabela zawartości cukru w winogronach do win z oznaczeniem

Niemieckie wina z oznaczeniem

Oznaczenie
(Prädikat)
Das minimale Mostgewicht Przykłady wymogów Minimalna wymagana objętość alkoholu w dojrzałym winie
  Zależy od rodzaju szczepu winogron i od regionu winiarskiego Riesling von der Mosel Riesling aus dem Rheingau  
Kabinett 67 – 82 °Oe 70 °Oe 73 °Oe 7 %
Spätlese 76 - 90 °Oe 76 °Oe 85 °Oe 7 %
Auslese 83 - 100 °Oe 83 °Oe 95 °Oe 7 %
Beerenauslese, Eiswein 110 - 128 °Oe 110 °Oe 125 °Oe 5.5 %
Trockenbeerenauslese 150 - 154 °Oe 150 °Oe 150 °Oe 5.5 %

Czeska klasyfikacja win z oznaczeniem

Wino z oznaczeniem Czechosłowacki normalizowany moszczomierz [°NM]
Cabinet Produkowane z winogron, które osiągnęły minimalną zawartość cukru naturalnego 19 stopni.
Późny zbiór Produkowane z winogron, które osiągnęły minimalną zawartość cukru naturalnego 21 stopni.
Wybór z winogron Produkowane z winogron, które osiągnęły minimalną zawartość cukru naturalnego 24 stopni.
Wybór z jagód Produkowane z wybranych jagód, które osiągnęły minimalną zawartość cukru naturalnego 27 stopni.
Wybór z jagód botrytowych Produkowane z wybranych jagód, które osiągnęły minimalną zawartość cukru naturalnego 32 stopni.
Wino lodowe Produkowane z winogron, które zbiera się w temperaturze ok. -7 °C a nawet niższej, podczas zbioru a tłoczenia winogrona zostały zmrożone a pozyskany w ten sposób moszcz osiągał minimum 27 stopni zawartości cukru naturalnego.
Wino słomowe Produkowane z winogron, które przed włąsnym przetwarzaniem suszyły się przez okres minimum 3 miesięcy na słomie lub trzcinie albo były zawieszone w wietrzonym pomieszczeniu; uzyskany moszcz powinien zawierać przynajmniej 27 stopni cukru naturalnego.

Gęstomierz Ballinga, skala Brixa, Mas Sacch, procent wagowy cukru

Określa ilość kilogramów cukru zawartych w 100 kg czystego roztworu cukru w temperaturze 20°C. Jednakowy stosunek określa również skala Brixa, która jest przeznaczona do pomiaru gęstości roztworu refraktometrem.

Czechosłowacki normalizowany moszczomierz

Stosowany w celu określenia zawartości cukru w moszczu, szczególnie na terenie Republiki Czeskiej i Słowacji. Skala uwzględnia wpływ tzw. niecukrów. Wyniki pomiaru obrazują ile kilogramów cukru jest zawartych w 100 litrach moszczu winnego (°NM, niekiedy również °ČNM). Skala 10 - 30 °NM.

Klosterneuburski moszczomierz, Klosterneuburg - Mostwaage, Babo

Stosowany szczególnie w Austrii lub na Węgrzech, generalnie na terenie byłej Monarchii Austro-Węgierskiej. Skalę wprowadził w 1861 roku baron August Wilhelm von Babo (stąd czasami używa się stopni °Babo, aczkolwiek oficjalne stopnie to °KMW, na terenie Czech używa się niekiedy stopni °Kl). Skala uwzględnia wpływ tzw. niecukrów. Wyniki pomiaru obrazują ile kilogramów cukru jest zawartych w 100 kilogramach moszczu.
Na terenie byłej Czechosłowacji tę skalę z czasem zastąpiła skala Czechosłowackiego normalizowanego moszczomierza.

Moszczomierz Oechslego

Stosowany przede wszystkim na terenie Niemiec i Szwajcarii. Skala nie koryguje zawartości niecukrów – poprawkę na niecukry wprowadzamy empirycznie, w zależności od warunków przyrodniczych podczas dojrzewania wina.
Przelicznik na skalę normalizowanego moszczomierza jest tylko orientacyjny, generalnie podaje się, że w latach mniej przyjaznych moszcz zawiera ok. 3% niecukrów (mniej cukru, więcej kwasów), natomiast w latach przyjaznych ok. 2%.

Zwykłe wartości stężenia wybranych substancji

Nazwa °Bx   Nazwa °Bx
emulsja wodno-olejowa 0 - 7   sok jabłkowy, lemoniady gazowane CO2 10 - 22
brzeczka piwna 0 - 20 jarzębiny 14
sok pomidorowy 3 - 6 inne odmiany śliw 15 - 18
sok brzoskwiniowy 6 - 12 śliwa durancja 15 - 22
sok pomarańczowy 6 - 13 napoje mleczne 16 - 21
morele 8 - 11 śliwki 18 - 22
wiśnie 8 - 18 jałowiec - jagody 30
gruszki 8 - 22 koncentrat owocowy 42 - 68
węgierki 9 - 14 mleko skondensowane 52 - 68
mirabelki 10 - 15 oliwa roślinna 57 - 90
czereśnie 10 - 18 syrop cukrowy 58 - 80
goryczka - korzeń 10 - 25 dżem owocowy 60 - 70